شناسایی ویژگی های تاکسونومی های موجود و ارائه الگویی مناسب برای استفاده در ایران

پژوهش حاضر به لحاظ رویکرد توصیفی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. روش پژوهش، کتابخانه ای (اسنادی) و پیمایشی از نوع دلفی است. هدف پژوهش، شناسایی ویژگی های تاکسونومی و ارائه الگویی پیشنهادی برای استفاده در ایران است. تاکسونومی فهرستی سلسله مراتبی از مقوله های موضوعی شبیه طرح های رده بندی و اصطلاح نامه ها است که از آن برای سازماندهی اطلاعات شبکه جهانی وب استفاده می شود. پس از مطالعه و مرور متون، ویژگی های تاکسونومی استخراج شده و پرسشنامه ای بر مبنای آن ها طراحی گردید و به منزله ابزار گردآوری اطلاعات از طریق پست الکترونیکی در اختیار متخصصان قرار گرفت و به روش دلفی طی دو دور از 6 نفر از متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی درباره آن ها نظر سنجی شده است. جامعه آماری پژوهش شامل یک دسته منابع و متون مختلف جهت استخراج ویژگی های تاکسونومی بوده که از طریق پایگاه ها و منابع گوناگون جستجو شده و دسته دیگر شامل متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی است که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده های آماری از طریق شاخص های آمار توصیفی انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش، افزون بر شناسایی ویژگی های تاکسونومی، الگوی پیشنهادی برای ایجاد تاکسونومی در ایران است که شامل پنج مرحله برنامه ریزی، شناسایی مفاهیم درون تاکسونومی، طرح ریزی تاکسونومی، بازبینی و مدیریت و نگهداری با مراحل فرعی هر مرحله برای تاکسونومی است. نتایج نشان می دهد که اکثر ویژگی های پیشنهادی تاکسونومی دارای خصیصه چندگانه و ترکیبی هستند. اشکال متفاوت تاکسونومی دارای کاربردهای متفاوتی هستند و از اشکال مختلف آن می توان در شرایط ویژه ای بر اساس عام یا خاص بودن تاکسونومی استفاده کرد. پیشنهادهایی هم در راستای اجرای عملی تاکسونومی های مورد نیاز در ایران و نیز تهیه الگوهای آماده ساخت تاکسونومی برای ابزارهای ساخت تاکسونومی ارائه شده است.